Yeni Ethereum Layer-2 Projesi: Scroll

Vitalik Buterin ve Ethereum Vakfı üyelerinden geri bildirim alan, yeni L2 (layer-2 / katman-2) projesi Scroll bugün lansman duyurusunu yaptı.

Scroll bir zkEVM (zero knowledge Ethereum virtual machine) ölçeklendirme çözümü. Scroll’u incelemeden önce zkEVM kavramına biraz değinmek faydalı olacaktır. Programlama dillerine aşina olmayan okuyucular için, çok basit bir şekilde aklınızda canlanmasını sağlamaya çalışacağım:

Ethereum’u üzerinde işlemler gerçekleşen bir sunucu gibi düşünelim. Bu durumda EVM (Ethereum Virtual Machine / Ethereum Sanal Makinesi) ise bu sunucu üzerinde çalışan ve işlemlerin gerçekleşmesini sağlayan yazılım olacaktır. Ethereum üzerinde uygulama yaratmak isteyen programcılar Solidity programlama dilini kullanarak EVM üzerinde kod yazarlar ve EVM bu kodları Ethereum’un anlamasını sağlayacak şekilde dönüştürür. İşte L2 dediğimiz çözümler EVM kullanarak, işlemleri paketleyerek toplu halde Ethereum ağına gönderirler. Böylece hem hız, hem de işlem ücretlerini düşürme anlamında kullanıcılara fayda yaratarak ölçeklendirme çözümü üretirler. Ethereum’un erken dönemlerinde zk proof (sıfır bilgi kanıtı) gibi bir konu olmadığı için EVM buna göre tasarlanmamıştı. Buna çözüm üretmek için zkEVM adı verilen ayrı sanal makinalar geliştirildi.

Burada ele aldığımız Scroll’da zkEVM bazlı çalışan bir Ethereum L2 ölçeklendirme çözümü. Geçtiğimiz bir yılda geliştirme sürecinde olan proje bugün duyuruldu. Projenin temel amacı L1 akıllı kontratlarının herhangi bir modifikasyon ihtiyacı olmadan Scroll üzerinden ölçeklendirme sağlaması.

Benim projede en çok ilgimi çeken nokta ekibin ayrıca üzerinde çalıştığı, üzerinde zk kanıtlarının oluşturulabileceği bir market. Bu noktada dünyanın en hızlı GPU (grafik işlemlerini yapan işlemci) ve ASIC (belirli bir işlemi gerçekleştirmek üzere tasarlanmış devreler) altyapısını yarattıklarını iddia ediyorlar.

İçinde Ethereum Vakfı’nın üyelerinin de bulunduğu yatırımcılardan 30 milyon dolar yatırım almış durumdalar ve ikinci fazda testnet üzerinde çalışıyorlar.

L2 çözümlerinin önemini daha iyi anlamak için, Vitalik Buterin’in yakın zamanda Bankless podcast’inde yaptığı açıklamaları özetlemekte fayda var. Buterin, Ethereum’un yüksek işlem ücretleri sebebiyle henüz kitlesel kullanıma uygun olmadığını ve bu sorun için çözüm üreten L2 çözümlerine ihtiyaç olduğunu belirtiyor. Bu durum gerçekten de sadece Ethereum değil, blockchain teknolojisinin geleceği için aşılması gereken son derece önemli bir sorun. Birileri önemli bir soruna çözüm üretmeye çalışıyorsa, bunu takip etmekte sonsuz fayda olduğunu düşünüyorum.

İlgili linkler:

• Projenin web sitesi: Scroll.io
• Twitter sayfası: @Scroll_ZKP
• Discord katılım linki
• Vitalik Buterin’in katıldığı Bankless podcast’i